Strona 1 z 1

Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 31 sty 2013, o 10:12
przez AdamZ
http://wyborcza.pl/1,75476,13324164,Szy ... _fair.html

Jeśli do zdobycia nagrody potrzebna była współpraca ze strony kolegi, to zarówno dzieci, jak i szympansy były bardziej skłonne do sprawiedliwego zachowania
Połowa dla mnie, połowa dla ciebie - żeby było sprawiedliwie. Czy do takich zachowań zdolni są tylko ludzie? Jak wykazali amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Stanu Georgia oraz National Primate Research Center w Atlancie - niekoniecznie. Także szympansy potrafią postępować fair wobec swoich pobratymców.

Jak zauważają autorzy pracy, już wcześniej znane były przykłady zachowań mogących wskazywać na to, że szympansy znają pojęcie fair play - np. gdy mama szympans dzieliła na pół gałąź, o którą kłóciły się młode osobniki, nie pozostawiając sobie ani kawałka "zabawki".

W swoim doświadczeniu badacze postanowili posłużyć się grą "Ultimatum". - W tej grze jeden uczestnik musi zaproponować drugiemu uczestnikowi sposób podziału nagrody, a dopiero gdy ten przystanie na propozycję, obaj otrzymają nagrodę - wyjaśnia Dr Darby Proctor z centrum badawczego Yerkes National Primate Research Centre przy Uniwersytecie Emory w Atlancie, współautorka badań.

Jak nietrudno zgadnąć, w sytuacji gdy oferent mógł swobodnie decydować o podziale nagrody, zapewne wziąłby dla siebie jak najwięcej. Jednak w sytuacji gdy drugi z uczestników może sprzeciwić się propozycji i zablokować przyznanie nagrody, wówczas składający propozycje byli bardziej skłonni do postępowania fair i bardziej sprawiedliwego podziału.

Prócz sześciu dorosłych, odpowiednio wytresowanych szympansów, badacze zaprosili do udziału w doświadczeniu dwadzieścioro dzieci w wieku od 3 do 5 lat. W przypadku zwierząt nagrodą do podziału miała być pewna liczba smakowitych bananów, w przypadku dzieci - naklejki.

W każdej z badanych par ten uczestnik, który miał prawo wyboru sposobu podziału puli nagród, otrzymywał dwa żetony w różnych kolorach. Jeden z nich miał sugerować równy podział puli, drugi zaś wskazywał chęć zagarnięcia większej części nagrody. W pierwszej wersji eksperymentu badacz dzielił pulę bezpośrednio po wybraniu żetonu przez pierwszego, decydującego uczestnika, w drugiej zaś podział następował dopiero, gdy drugi uczestnik "zaakceptował" decyzję pierwszego i przekazał żeton badaczowi. Gdyby zaś nie zgadzał się ze sposobem podziału i żetonu nie przekazał, żaden z uczestników nic by nie dostał.

Jak się okazało, zarówno w przypadku szympansów, jak i dzieci, gdy uczestnicy mogli proponować sposób podziału nagrody bez potrzeby zgody ze strony drugiego uczestnika, wybierali żeton gwarantujący im większą część nagrody. Gdy jednak warunkiem otrzymania nagrody była aprobata drugiego uczestnika, pierwszy z nich zachowywał się bardziej sprawiedliwie. Jak przyznają badacze, zarówno dzieci, jak i szympansy nigdy nie skorzystały z prawa do weta, co skutkowałoby usunięciem nagrody. Szympansy były natomiast skłonne do okazywania niezadowolenia z niesprawiedliwego podziału w inny sposób, np. jeden z szympansów opluł swojego kolegę wodą. Dzieci ograniczały się do stwierdzeń typu "dostałeś więcej niż ja".

- Doszliśmy do wniosku, że szympansy nie tylko wykazują podobne do ludzkiego zachowanie fair play, ale też że mogą mieć takie same preferencje postępowania [kiedy można pozwolić sobie na pazerność, a kiedy lepiej być sprawiedliwym - przyp. red.] jak nasz gatunek - podsumowuje dr Frans de Waal, prymatolog i współautor badania.

Szczegóły badań prymatologów z Uniwersytetu Stanu Georgia oraz National Primate Research Center w Atlancie opublikowano na łamach pisma "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Re: Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 14 lis 2013, o 22:26
przez januszkurek8
dobre :D

Re: Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 17 lis 2013, o 16:56
przez Jareq009
Ciekawe. Mógłbym prosić o więcej artykułów na ten temat?

Re: Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 19 lis 2013, o 22:03
przez konfliktowy
Przykro mi ale nie ufam gazeciewyborczej stek bzdur

Re: Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 19 lis 2013, o 23:32
przez koninka
Mnie tam się ten artykuł akurat podoba

Re: Szympansy - jak dzieci - też potrafią grać fair

PostNapisane: 26 lis 2013, o 14:24
przez litossowata
ciekawa teoria..